Ο Πυρπολητής Κωστής Γιαμπουδάκης

«Θάνατο» κράζουν όλοι αιώνια Κρήτη! κι ο Γαβριήλ στο Γιαμπουδάκη γνέφει κι έπειτα τη ματιά στα ουράνια στρέφει: «Ευχαριστώ, Θεέ Δικαιοκρίτη…» Στα ρείπια που φωτά το πρώτο αστέρι Κρήτη και δόξα δίδουνε το χέρι.
Γιώργης Καλομενόπουλος

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

2011- Ομιλία Δημάρχου Ρεθύμνου Γιώργου Μαρινάκη

Ομιλία Δημάρχου Ρεθύμνου Γιώργου Μαρινάκη στην επετειακή εκδήλωση συλλόγων κρητών  Αμερικής 14 Νοεμβρίου 2011 Κυρίες και Κύριοι Αγαπητ... thumbnail 1 summary
Ομιλία Δημάρχου Ρεθύμνου Γιώργου Μαρινάκη στην επετειακή εκδήλωση συλλόγων κρητών  Αμερικής
14 Νοεμβρίου 2011
Κυρίες και Κύριοι
Αγαπητοί Φίλοι και Συμπατριώτες

Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την ευγενική σας πρόσκληση και για τη θερμή σας φιλοξενία.

Mε ιδιαίτερη ευχαρίστηση αποδέχθηκα την πρόσκληση που μου απηύθυναν το π. καλοκαίρι τα αγαπητά Μέλη των Κρητικών Συλλόγων της Νέας Υόρκης και, τηρώντας τη δέσμευσή μου, ήλθα, παρότι η κρισιμότητα των ημερών που βιώνει η πατρίδα μας ήταν αποτρεπτική για τούτο το ταξίδι, γιατί ήθελα να αξιοποιήσω την ευκαιρία που μου δίνετε για να σας συναντήσω από κοντά και να γνωρίσω και τα υπόλοιπα Μέλη του δραστήριου Συλλόγου σας.

Βρίσκομαι μαζί σας, νιώθοντας ζωντανή την αύρα της Κρήτης σε τούτη τη μακρινή, για το νησί μας, γωνιά του πλανήτη για να μοιραστώ σκέψεις και συναισθήματα και για να σας καταθέσω την ισχυρή επιθυμία μου για τη διατήρηση μιας σταθερής, γόνιμης, αληθινής επαφής που ούτε η απόσταση ούτε ο διαφορετικός τρόπος ζωής μπορούν να κλονίσουν.

Όλοι εσείς αγαπητοί μου φίλοι Κρήτες της Διασποράς είστε μπολιασμένοι με την πλούσια παράδοση της Κρήτης, την ανθρωπιά, την ευγένεια, την ανοιχτή καρδιά, το θάρρος και την αντοχή που χρειάζεται η ζωή για να συνεχιστεί.
Επιφορτιστήκατε με την βαριά ευθύνη να διατηρήσετε τη φλόγα της κρητικής ψυχής και να τη μεταλαμπαδεύστε στις γενιές που έρχονται με δύναμη, μεγαλείο και κόπο.

Ένα φορτίο που απ’ ότι φαίνεται το αναλάβατε ευχαρίστως μια και συνάδει με την αγωνιστική κι ελεύθερη ιδιοσυγκρασία του Κρητικού και την καλή ανατροφή που σας έδωσαν οι γονείς σας.

Είστε εσείς που με γενναιότητα και διαρκή αγώνα , χωρίς εφόδια, κατορθώσατε να επιβιώσετε σε ξένη γη, συχνά κάτω από αντίξοες και αποθαρρυντικές συνθήκες, καταφέρατε να υπερβείτε ανυπέρβλητες δυσκολίες, δημιουργήσατε εξαιρετικές οικογένειες, μια θαυμαστή κοινότητα που κράτησε αναλλοίωτες τις αξίες και παραδόσεις της Κρήτης, τις διέδωσε και ξέρει να τις τιμά, δίδοντας μαθήματα αξιοπρέπειας και πίστης στα υψηλά ιδανικά που μπόλιασαν τις ψυχές των προγόνων μας.

Κατορθώσατε να επικρατήσετε και να πλουτίσετε την αμερικανική κοινότητα με επιστήμονες και επαγγελματίες που αξιώνονται να διεκδικούν υψηλές θέσεις και αξιώματα. Σας αξίζει κάθε έπαινος γιατί τον έχετε κερδίσει.

Όλοι, στην Ελλάδα, αναγνωρίζουμε την ισχυρή παρουσία του απόδημου Ελληνισμού σε κάθε κρίσιμη για το Έθνος μας περίοδο είτε σε επίπεδο πολιτικό και εθνικής κυριαρχίας όπως το Κυπριακό είτε σε διπλωματικό με την υφιστάμενη και ενδεδυμένη με διπλωματικό πέπλο τουρκική απειλή, είτε σε κοινωνικό αφού είναι εύκολα αναγνωρίσιμες οι παρεμβάσεις σας στις αναπτυξιακές, πολιτιστικές και φιλάνθρωπες πρωτοβουλίες μας στην κατεύθυνση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής μας.

Οι απόδημοι Ελληνες, οι Κρητικοί της Διασποράς είστε πάντοτε ενεργά παρόντες. Σήμερα, που η χώρα μας έχει περισσότερη ανάγκη από ποτέ την εθνική ομοψυχία, την αλληλεγγύη και την υποστήριξη, σας καλούμε και πάλι να σταθείτε πλάϊ μας.

Η Ελλάδα διέρχεται μια πρωτοφανή οικονομική αλλά και κοινωνική κρίση μέσα σ’ ένα εύθραυστο, αλλά και αδηφάγο οικονομικό περιβάλλον. Τα δεδομένα καταρρίπτονται, τα κεκτημένα αμφισβητούνται, οι αξίες δοκιμάζονται, οι άνθρωποι είναι σε σύγχιση.

Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η χώρα μας και οι Έλληνες δοκιμάζουν τις αντοχές τους και παλεύουν για την επιβίωσή τους. Είναι φαίνεται συστατικό στοιχείο της ίδιας της ιστορίας, η επανάληψή της άλλοτε σαν φάρσα κι άλλοτε σαν τραγωδία.

Πρέπει όμως να αποφασίσουμε ότι:

Τον επίλογο θα τον γράψουμε Εμείς. Ο αγώνας μας ξεκινά με την αυτοκριτική μας. Αποδεχόμαστε πως κάναμε λάθη. Αναγνωρίζουμε ήδη το περιεχόμενό τους. Μόνον έτσι θα τα διορθώσουμε. Νιώθουμε πως πρέπει να ξαναχτίσουμε τις ζωές μας από τη αρχή. Σε μια χώρα ευλογημένη, πλούσια σε φυσικούς πόρους, ηλιόφωτη, σταυροδρόμι ηπείρων, λαών και πολιτισμών, με Ιστορία φωτοδότρια του Μέλλοντος και με Παράδοση πυξίδα του Παρόντος.

Κομμάτι αυτής της Ιστορίας, ένα από τα σημαντικότερα είναι και το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου. 145 χρόνια μετά, το ανεπανάληπτο αυτό ιστορικό δράμα ξαναζωντανεύει ζεσταίνοντας τις καρδιές των Κρητικών και των Ελλήνων όπου κι αν χτυπούν.

2. ΗΘΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Ζωντανεύει ως σύμβολο και ως ιδέα. Ως προτροπή και ως διαδρομή. Ως συνιστώσα της ζωής που μας χαρίστηκε από εκείνους που μετέτρεψαν τη δική τους ζωή σε φλόγα σε κείνη την πυριτιδαποθήκη.

Αυτή είναι και η ηθική αξία της Αρκαδικής εθελοθυσίας. Το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου δεν είναι απλώς ένα περιστατικό της Ιστορίας. Είναι η ίδια η Ιστορία που ακτινοβολεί ως πανανθρώπινο σύμβολο αυτοθυσίας και αυταπάρνησης για την Ελευθερία.

Είναι ο καρπός που γονιμοποιεί τη σκέψη μας και προσανατολίζει τις επιλογές μας καθορίζοντας τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το Σήμερα αλλά και τον τρόπο που οργανώνουμε το Αύριο.

Είναι η αδιαπραγμάτευτη βεβαιότητα μας, για την αξία της Ελευθερίας που αποκτήθηκε με θυσία και τιτάνια προσπάθεια.

Είναι μια αληθινή άσκηση υπέρβασης και αρετής σε μια χρονική συγκυρία που ανακαλύπτουμε πως καλούμαστε ξανά να κάνουμε ως λαός την υπέρβαση και να ασκηθούμε ξανά στην αρετή.

Να αναλάβουμε την ευθύνη της ύπαρξης μας και του κόσμου μας και να μετουσιώσουμε σε πράξη, με πίστη και γενναιότητα, τα λόγια του Μεγάλου Κρητικού Νίκου Καζαντζάκη: ¨Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη Γης. Αν δε σωθεί, εγώ θα φταίω!»

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σήμερα πιότερο από ποτέ άλλοτε, επικαιροποιείται το μήνυμα του Αρκαδίου. Ένα μήνυμα που ποτέ δεν έπαψε να φωτίζει τη σκέψη μας, ειδικά εμάς των Κρητικών, γιατί ποτέ δεν επιτρέψαμε στη λήθη να αντικαταστήσει την ιστορική μνήμη.

Όμως κάθε φορά που αποπειρώμεθα να μιλήσουμε με θνητούς λόγους για το μεγαλειωδέστερο γεγονός του παράτολμου αγώνα της Μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του 1866 ,που συγκλόνισε τον κόσμο ολάκερο, αισθανόμαστε ότι επιχειρούμε να πράξουμε το αδύνατο.

Πώς να περιγράψεις ένα γεγονός που ξεπερνά τα στενά όρια του ανθρώπινου νου και ανάγεται σε σφαίρες που ακόμη κι η παρούσα πραγματικότητα δύσκολα προσεγγίζει ;

Σημασία, όμως, δεν έχει να το περιγράψουμε αλλά να επιλέξουμε να το εντάξουμε στη ζωή μας αφ ενός ως ταπεινοί προσκυνητές του Ιερού και καθαγιασμένου με το αίμα των ηρώων τόπου και αφετέρου ως απόγονοι μιας γενιάς που έκανε τη γενναία υπέρβαση του «Εγώ» για να έχομε Εμείς μια ελεύθερη και αξιοπρεπή επιβίωση.

Όλοι Εμείς, λοιπόν, οι αποδέκτες αυτής της ανυπέρβλητης θυσίας έχουμε ιερό χρέος να την τιμούμε με τη σκέψη μας και να την έχουμε σταθερό οδηγό στις πράξεις μας.

Γι’ αυτό δεν κρίνουμε περίσσια κάθε επαναληπτική αναφορά στην καθαυτή ιστορική πλευρά του Ολοκαυτώματος. Αντιθέτως, τη θεωρούμε επιβεβλημένη.

Άλλωστε, τα μηνύματα που εκπέμπονται από ένα ιστορικό γεγονός προσαρμόζονται κάθε φορά στις ανάγκες της κοινωνίας, οι οποίες συνεχώς μεταλλάσσονται, και αποκτούν το συμβολισμό που η κάθε κοινωνία τους αποδίδει.

Ο συμβολισμός της απροσμέτρητης θυσίας των αγωνιστών του Αρκαδίου έχει νόημα ως υπόμνηση των υψηλών ιδανικών που, ανεξάρτητα από το χρόνο και τον τόπο, θα πρέπει να υπηρετούνται με σθένος και να αποτελούν κυρίαρχη επιδίωξη όλων των Ανθρώπων αλλά κυρίως εμάς των Ελλήνων που έχουμε τόσο ισχυρές ιστορικές καταβολές.

3. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Το εξαιρετικό ντοκουμέντο που μόλις παρακολουθήσαμε μας μετέφερε νοερά στην περίοδο των αφυπνισμένων συνειδήσεων, στην εποχή που τα ιδανικά είχαν τη δική τους ξεχωριστή θέση στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, τότε που η Ελευθερία ήταν βασική προϋπόθεση ζωής και η Ανεξαρτησία μοναδική συνθήκη επιβίωσης.

Περιπλανηθήκαμε στα νωπά από το ανθρώπινο αίμα χώματα της κρητικής γης κι αναπνεύσαμε τον αέρα της που μύριζε μπαρούτι και καπνό. 145 χρόνια πριν. Η Κρητική Επανάσταση βρίσκεται στην κορύφωσή της. Δεν είναι η πρώτη φορά που εξεγείρονται οι Κρητικοί.

Μέσα στο 19 ο αιώνα οι ασυμβίβαστοι και ασυνθηκολόγητοι Κρητικοί επανάστησαν 8 φορές!. Τα 270 χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς όχι μόνο τους αποδυνάμωσαν εκφυλίζοντας την αυθεντικότητα της αδούλωτης ψυχής τους αλλά αντιθέτως τροφοδότησαν μια ορμή ασίγαστη, ανίκητη από τον εχθρό.

Στην κορύφωση λοιπόν της Κρητικής Επανάστασης, με την παντελή απουσία βοήθειας από το επίσημο κράτος και την εκκωφαντική σιωπή της Ευρώπης στα εγκλήματα που διαπράττονταν σε βάρος του περήφανου λαού της Κρήτης, 964 πολιορκημένοι απ΄ τους οποίους οι 325 ήταν άνδρες και απ’ αυτούς μόνο οι 259 ήταν οπλισμένοι και οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα, κάτω από ένα λάβαρο, με την ευλογία ενός Ηγούμενου και την αποφασιστικότητα των Αγωνιστών έγραψαν τον επίλογο μιας τραγωδίας που τελικά έγινε Φως κι Ελπίδα και Ελευθερία και Δικαιοσύνη. Μια φλόγα που σκόρπισε άψυχα σώματα αλλά έδωσε νόημα στη ζωή χιλιάδων ανθρώπων, έγινε η πύλη για το πέρασμα στην αθανασία, έγινε αφύπνιση κοιμισμένων συνειδήσεων, έγινε προσάναμα στο θυσιαστήριο της ανυπότακτης, ελεύθερης σκέψης, έγινε άρνηση και ταυτόχρονη λατρεία ζωής.

Η απόφαση τους να δώσουν αυτό το τέλος ήταν συνειδητή. Ηταν επιλογή. Όχι επειδή δεν υπήρχαν άλλες. Αλλά γιατί ποτέ δεν θα καταδέχονταν το συμβιβασμό με τον εχθρό ως λύση. Η κοινή τους απόφαση να τινάξoυν την πυριτιδαποθήκη στον αέρα δεν ήταν προϊόν της πολεμοφιλίας που ενδεχομένως κάποιοι αποδίδουν στους Κρητικούς.

Οι Κρήτες ήταν και παραμένουν εραστές της ζωής αλλά και της Ελευθερίας. Δεν νοείται γι’ αυτούς ζωή ανελεύθερη. Προτιμούν το θάνατο. Όποια μορφή κι αν έχει αυτός. Δεν τους ενδιέφερε να προβλέψουν τις εξελίξεις και τον αντίκτυπο που θα είχε η πράξη τους στο εσωτερικό της χώρας, στο μέλλον του τόπου που λάτρεψαν και υπερασπίστηκαν με τη ζωή τους, το διεθνές σκηνικό.

Αυτό που ήξεραν είναι ότι θα πεθάνουν κι οι ίδιοι και τα παιδιά τους πολεμώντας για την Ελευθερία. Την οποία δε θα πρόφταιναν να βιώσουν. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι ο αγώνας τους ήταν για τα υψηλά ιδανικά που έδιναν αξία στη ζωή τους. Δίχως αυτά δεν θα είχαν ζωή.

Έτσι εξηγείται και η καθολική συμμετοχή και αποδοχή της Επανάστασης απ’ όλους τους Κρητικούς. Δεν ήταν τυχαία η επιλογή του Ιστορικού Μοναστηριού ως ορμητήριο των αγωνιστών.

Άνδρες όλων των ηλικιών, γυναίκες παιδιά και ο κλήρος στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Ολοι σα μια γροθιά που κατάφερε τελικά την πτώση ενός ανίκητου φαινομενικά κατεστημένου. Με πρωτοβουλία του Ηγουμένου Γαβριήλ Μαρινάκη από τις Μαργαρίτες, Προέδρου των πληρεξουσίων όλων των επαρχιών εκλεγμένου την 1η Μαϊου στη σύναξη των 1500 Κρητικών Επαναστατών, το Μοναστήρι του Αρκαδίου ορίστηκε λοιπόν ως επαναστατικό Κέντρο.

Εκεί συναθροίζονταν οι πολεμιστές των 4ων επαρχιών, αποθηκεύονταν τα τρόφιμα και τα λιγοστά πολεμοφόδια, ήταν το ορμητήριο και το κέντρο αντίστασης απέναντι στο Μουσταφά Πασά που έπραξε το αναμενόμενο: Επιτέθηκε στους επαναστάτες με 15.000 τακτικό και άτακτο στρατό και 26 κανόνια.

Οι αριθμητικοί συσχετισμοί είναι ενδεικτικοί του άνισου χαρακτήρα της μάχης. Πόσες ελπίδες στ’ αλήθεια υπήρχαν; Φανταστείτε τον εαυτό σας εγκλωβισμένο σ’ ένα μοναστήρι, καταρρακωμένο από τις κακουχίες ενός αδιάκοπου αγώνα, με λίγα όπλα ανάμεσα σε γυναίκες και μωρά παιδιά που θρηνούσαν διαισθανόμενα το τέλος που πλησίαζε κι απέξω από τις ξύλινες πύλες, ένας αλαλάζων στρατός, οπλισμένος και αριθμητικά πολλαπλάσιος, διψασμένος για ανθρώπινες ζωές…Πόσος πόνος, μπορεί να χωρέσει σε μια στιγμή;

Πόση ελπίδα μπορεί να τρυπώσει από τις χαραμάδες για να ζεστάνει τις καρδιές και να ευλογήσει τις πράξεις; Πόση δύναμη μπορεί να αντληθεί απ’ την απελπισία; Και πως εκείνη την ύστατη ώρα που επιλέγουμε αυτό που φοβόμαστε πιο πολύ, το θάνατο, τον αντικρύζουμε με τόση γενναιότητα και τόλμη;

Όσο κι αν προσπαθήσουμε να μοιραστούμε την ένταση των συναισθημάτων και να συμμεριστούμε τα κριτήρια μιας τέτοιας επιλογής δεν θα τα καταφέρουμε. Μόνο το βίωμα μπορεί να προσφέρει επαρκή γνώση. Κι ευτυχώς για μας και τα παιδιά μας τέτοια βιώματα δεν μας πρόσφερε η ζωή.

Οι πολιορκημένοι λοιπόν επέλεξαν το θάνατό τους. Εμψυχωμένοι από τα υψηλότερα ανθρώπινα ιδανικά, μετέτρεψαν τον πόλεμο σε Καθαρτήριο και την Ιστορία σε ανώτερο δραματουργό.

Ούτε το παγκόσμιας ακτινοβολίας πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων τραγωδών δε θα μπορούσε να συλλάβει το μέγεθος μιας τέτοιας απόφασης ώστε να το αποδώσουν στα έργα που μας άφησαν πολύτιμη κληρονομιά.

Τη στιγμή που η Κουτσαχείλα που έφεραν από το Ρέθυμνο οι πολιορκητές χρησιμοποιώντας 200 άνδρες και ένα κοπάδι άλογα και βόδια κατάφερε να γκρεμίσει τη σιδερόπορτα του Μοναστηριού και η πάλη γινόταν σώμα με σώμα, κάτω από τις οιμωγές των γυναικόπαιδων, την ώρα που ο χωλός πυρπολητής Κωστής Γιαμπουδάκης από το Αδελε , εκτέλεσε την κοινή απόφαση για την υπέρτατη θυσία, καταυγάζοντας τον κόσμο με ματωμένο φως, ο χρόνος σταμάτησε ως ένδειξη τιμής για τις ζωές που ξεψύχησαν.

Και μετά, ενώ ακόμη το χώμα δεν είχε ακόμη στεγνώσει από το αίμα , ο αέρας δεν είχε ακόμη αποβάλλει τη μυρωδιά του μπαρουτιού και οι ψυχές σεργιανούσαν ελεύθερες πια στα γνώριμα μέρη μέχρι να τ’ αποχαιρετήσουν για πάντα, όλα άρχισαν σιγά σιγά ν’ αλλάζουν:

Το καίριο πλήγμα που δέχθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία με τη σημαντική οικονομική φθορά που υπέστη και τη διάσειση του στρατιωτικού της γοήτρου σε συνδυασμό με την κινητοποίηση πνευματικών προσωπικοτήτων από την Ευρώπη που τάχθηκαν δυναμικά υπέρ του Κρητικού Αγώνα και ευαισθητοποίησαν κι άλλους σε αυτή την κατεύθυνση, έθεσε τα θεμέλια μιας νέας αρχής

‘Έτσι, πλέον, το Αρκάδι κατέστη ένα ιερό σύμβολο εθελοθυσίας και ηρωισμού. Έγινε η αποκορύφωση του Κρητικού αγώνα και η αποθέωση του Κρητικού ηρωισμού. Στην ιερή αυτή μονή αγωνίσθηκε, πόνεσε, μαρτύρησε, δοκιμάσθηκε η αιωνόβια, αγέραστη και ακατάβλητη ψυχή της Κρήτης.

Δείγμα παγκόσμιας ακτινοβολίας του Ολοκαυτώματος είναι η απάντηση του Βίκτωρος Ουγκώ σε επιστολή του Ζυμβρακάκη, που μεταξύ των άλλων έγραφε “Το ηρωικό Αρκάδι αγωνίστηκε σαν κάστρο και πέθανε σαν Ηφαίστειο”.
Ένα ηφαίστειο, προσθέτουμε, του οποίου η ματωμένη λάβα έγινε λευτεριάς λίπασμα.
4. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΟΥ
ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ

Ας επιστρέψουμε στην εποχή μας από τούτο το οδοιπορικό σε μέρες μακρινές και μνήμες ζωντανές, φορτισμένοι συγκινησιακά , για να ανιχνεύσουμε την απήχηση του στη δική μας ζωή , σε παρόντα χρόνο.

Ξεκινούμε να ιχνηλατούμε την ιστορία και τις αντανακλάσεις της στο Παρόν με την πεποίθηση πως κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος. Ακόμη κι αν η επανάσταση του 1866 καταπνίγηκε το 1869, ωστόσο κανείς δεν αμφισβητεί την επίδραση της στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα και την Ευρώπη και τη θετική επιρροή που άσκησε στη στάση των Μεγάλων Δυνάμεων προς όφελος της Κρήτης.
Επιχειρώντας να εμπλουτίσω την ήδη στοιχειοθετημένη άποψη μου για τη διαχρονικότητα του μηνύματος του Ολοκαυτώματος, μια και η αξία του ως ιστορικό γεγονός είναι αδιαμφισβήτητη, έπεσαν στην αντίληψη μου δύο στοιχεία που διαβάζοντας τα κανείς θαρρεί, συνειρμικά, πως γράφτηκαν σήμερα. Το ένα αφορά τις συμβουλές που έδιναν οι ευρωπαίοι σύμβουλοι στους γενίτσαρους για να διασφαλίσουν την κυριαρχία τους: « Όσο περισσότερο εξαθλιώνεται οικονομικά ένας λαός τόσο ασφαλέστερα εδραιώνεται η εθνική του υποδούλωση».

Το άλλο, είναι μια από τις πολλές επιστολές του Βίκτωρα Ουγκώ, γραμμένη τον Φλεβάρη του 1867, λίγους μήνες μετά το Ολοκαύτωμα, στην οποία συγγραφέας καλούσε σε αντίδραση την Ευρώπη απέναντι στις βιαιότητες των Οθωμανών κατακτητών σε βάρος των Κρητικών.

Σας μεταφέρω ένα απόσπασμα. Αφού λοιπόν αναφέρει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τα όσα συνέβησαν μέσα στην πυριταδοποθήκη του Μοναστηριού λέει στη συνέχεια:
« Αυτά συνέβησαν στην Κρήτη. Τι κάνουν όμως οι πολιτισμένες κυβερνήσεις;
Τι περιμένουν;
Σιγοψιθυρίζουν. Υπομονή , το συζητάμε.
Το συζητάτε;
Αλλά οι Τούρκοι συνεχίζουν το καταστροφικό τους έργο: ξεριζώνουν τις ελιές και τις καστανιές, ανατινάζουν τα ελαιοτριβεία, καίνε τα χωριά, αφανίζουν τα γεννήματα, διώχνουν ολάκερους πληθυσμούς για να πεθάνουν από την πείνα και την παγωνιά στα βουνά αποκεφαλίζουν τους άνδρες, κρεμάνε του γερόντους, βιάζουν τις γυναίκες, ακόμα και στα παιδιά που κείτονται στο χώμα, τους χώνουν στα ρουθούνια τους αναμένο κερί για να δουν αν είναι πράγματι πεθαμένα. Με τέτοιο τρόπο φέρανε στη ζωή 5 πληγωμένους στ’ Αρκάδι για να’ χουν τη χαρά να τους κρεμάσουν. Κι εσείς, Ευρωπαίοι, συστήνετε υπομονή.
Το τούρκικο όμως ασκέρι μπαίνει στις Μουρνιές, όπου μονάχα γυναικόπαιδα είχαν απομείνει, και όταν βγήκε από το χωριό, άλλο δεν φαινόταν παρά σωροί από ερείπια ανακατωμένα με μικρά και μεγάλα κατακρεουργημένα κορμιά.
Και η κοινή γνώμη; Τι λέει; Τίποτα, γύρισε από το άλλο πλευρό. Τι, άραγε, θέλετε; Οι καταστροφές αυτές δεν είναι του συρμού. Θα σας φέρουν κακοτυχίες Θα τις πληρώσετε.
Αλίμονο. Η αναβλητική πολιτική των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων καταλήγει σε δύο αποτελέσματα: απαρνιέται τη δικαίωση της Ελλάδας απαρνιέται τη συμπόνια προς την Ανθρωπότητα. Βασιλιάδες, μια και μόνο λέξη σας, θα έσωζε αυτό το λαό. Και η Ευρώπη, μια λέξη, τη λέει γρήγορα. Πέστε την!. Για ποιο πράγμα είσαστε λοιπόν ωφέλιμοι αν όχι γι’ αυτό;
Όχι. Σωπαίνουν και απαιτούν οι πάντες να σωπάσουν. Απαγορεύεται η όποια συζήτηση για την Κρήτη. Αυτή είναι όμως για τους Ευρωπαίους η σωστή πολιτική. Έξι ή εφτά μεγάλες δυνάμεις συμμάχησαν εναντίον ενός μικρού λαού. Που αποβλέπει αυτή η συμμαχία; Η πιο άνανδρη που έγινε ποτέ.
Στη συνομωσία της σιωπής.
Η βροντή όμως έρχεται από ψηλά και δεν είναι βουβή. Και το αστροπελέκι στη γλώσσα της πολιτικής ονομάζεται επανάσταση!»

Η επανάσταση όμως φίλοι μου, ξεκινά πρώτα από μέσα μας. Αυτή θα πρέπει να είναι η αφετηρία της. Δεν αλλάζεις τον κόσμο αν δεν μπορείς να αλλάξεις πρώτα τον εαυτό σου. Να δεις τα λάθη σου, να τα παραδεχθείς, να μην τα αποδεχθείς και να τ’ αλλάξεις. Γιατί η επανάσταση προϋποθέτει την αλλαγή για να την εγγυηθεί στη συνέχεια.

Και οι Έλληνες σε αυτό ακριβώς το στάδιο βρισκόμαστε τώρα. Η Ιστορία μας έχει διδάξει πως η χώρα μας είναι μικρή αλλά με απίστευτα πλεονεκτήματα και πλούτο γι’ αυτό και μετρά τόσες κατακτήσεις από άλλους λαούς κι άλλες τόσες απόπειρες κατάκτησης. Σήμερα βρισκόμαστε στο επίκεντρο των εξελίξεων με τρόπο που δεν επιθυμήσαμε αλλά μάλλον επιτρέψαμε. Ξέρουμε πως θα τα καταφέρουμε. Και πάλι θα επανακτήσουμε την πληγωμένη μας αξιοπρέπεια και πάλι θα στήσουμε τις ζωές μας στη βάση της προόδου και της ευημερίας.

Έχουμε έτοιμο υλικό για να ξεκινήσουμε: τον τρόπο μας τον προσφέρει ανέγγιχτο από το χρόνο η ίδια η Ιστορία μας, το κάθε Ολοκαύτωμα που γέμισε τις σελίδες της, που μας αποκαλύπτει το πραγματικό περιεχόμενο εννοιών που έχουν χάσει το νόημά τους στη σημερινή ταραγμένη εποχή.

Σ’ αυτό το μήνυμα πρέπει ν’ αναβαπτιστούμε όλοι οι Ελληνες. Να αισθανθούμε ως η επόμενη των ηρώων γενιά, να συνειδητοποιήσουμε το ιστορικό φορτίο που κουβαλάμε και να το αντιληφθούμε όχι ως βάρος αλλά ως πολύτιμη κληρονομιά, ως πυξίδα προσανατολισμού για να μη χάσουμε ποτέ το δρόμο. Και ν’ ανοίξουμε τα μάτια της ψυχής μας στην αλήθεια που ξεχειλίζει από το κάθε Ολοκαύτωμα. Μια αλήθεια που μοιάζει να μην χωρά και να μην ταιριάζει στις στριμωγμένες από απληστία κι εγωισμό σελίδες που συνθέτουν τη σημερινή μας πραγματικότητα. Είναι γιατί την αφήσαμε εμείς απέξω.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να ξαναδιαβάζουμε την ιστορία μας. Κι ας αφήσουμε τα παράθυρα του νου και της ψυχής ανοιχτά να μπουν ελεύθερα και αμόλυντα από το χρόνο και τους ανθρώπους τα μηνύματα της. Θα μας φανούν χρήσιμα στη διαδρομή μας σε τούτη τη ζωή. Θα μας βοηθήσουν να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα του τι συμβαίνει γύρω μας, να ερμηνεύσουμε τον κόσμο μας με υγιή κριτήρια, να βελτιώσουμε τις συνθήκες ζωής μας προσαρμόζοντάς τις στις επιταγές των αληθινών αναγκών και όχι των τεχνητών και, κυρίως, ν’ αντικρύσουμε τους συνανθρώπους με ειλικρίνεια, σεβασμό και αλληλεγγύη.

Με την υπερηφάνεια της καταγωγής μας και την αξιοπρέπεια που αυτή αντανακλά στην ύπαρξή μας, εμποτισμένοι από τα εκλεκτότερα ιδανικά ας πορευτούμε στα φωτεινά μονοπάτια που χάραξαν στο πέρασμά τους οι ήρωες μας. Είναι αυτοί που κυκλοφορούν σαν ζωντανή ανάμνηση στο παρόν μας για να μας διατηρούν σε εγρήγορση, να μας καλούν σε αντίσταση απέναντι στην ηθική έκπτωση αξιών, να αφυπνίσουν τις εσωτερικές μας αντοχές να καθοδηγήσουν τις πνευματικές μας ανησυχίες να εμπνεύσουν τις μελλοντικές μας επιλογές.

5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αυτή είναι η ιστορική μας μοίρα . Ας την αποδεκτούμε.
Μια μοίρα κοινή για όλους τους Έλληνες που ποτέ δεν αρίθμησαν τους ήρωές τους γιατί ποτέ δεν εξαντλήθηκε ο αριθμός τους. Η κάθε πόλη, η κάθε γωνιά αυτής της χώρας έχει το άρωμα της ελευθερίας που κατακτήθηκε, έχει τη δύναμη της ζωής που αντιστάθηκε, έχει την ορμή της δικαιοσύνης που ξεχύθηκε και τη λάμψη της αλήθειας που δικαιώθηκε.
Κι όλοι εσείς, εδώ στη μακρινή Αμερική αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου όπου πάλλεται η κρητική ψυχή, που τιμάτε κάθε χρόνο την επέτειο του Ολοκαυτώματος του Αρκαδίου, αγγίζετε με τον πιο ευγενή τρόπο τις πιο ευαίσθητες χορδές τη καρδιάς μας. Μας λέτε ¨ Οι Κρητικοί, είμαστε εδώ. Είμαστε παντού. Είμαστε μαζί ».
Σας ευχαριστούμε αδέλφια. Να είστε όλοι καλά.

2011- Στέλιου Χαρκιανάκη -Πανηγυρικός

Λόγος του κ. Στυλιανού Χαρκιανάκη, Δημοτικού Συμβούλου για την επέτειο της Αρκαδικής Εθελοθυσίας (8 Νοεμβρίου 2011) Σεβασμιότατε, Άγιε ... thumbnail 1 summary
Λόγος του κ. Στυλιανού Χαρκιανάκη, Δημοτικού Συμβούλου
για την επέτειο της Αρκαδικής Εθελοθυσίας
(8 Νοεμβρίου 2011)


Σεβασμιότατε, Άγιε Ηγούμενε, Σεβαστοί πατέρες, κύριε περιφερειάρχα, κυρία αντί περιφερειάρχη, κύριε Δήμαρχε του Δήμου Ρεθύμνης, κύριοι Δήμαρχοι, κύριοι εκπρόσωποι των Πολιτικών και Στρατιωτικών Αρχών।
Κυρίες και Κύριοι,

Η παρουσία μας σήμερα εδώ, τούτη την ιστορική μέρα, σε αυτό τον καθαγιασμένο τόπο, που αγιοποιεί τις προθέσεις και σμίγει την ανθρώπινη ψυχή με το Θείο, σηματοδοτεί την κατάθεση της σταθερή μας βούλησης να τιμούμε, όπως αρμόζει σε ήρωες, τη μνήμη όσων μας πρόσφεραν μια λεύτερη ζωή, θυσιάζοντας της δική τους με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο.

Κυρίως όμως αποτελεί επιβεβαίωση της εσωτερικής μας ανάγκης να εμπνευστούμε από τα διαχρονικά και πάντα επίκαιρα μηνύματα της Αρκαδικής εθελοθυσίας, να τα ερμηνεύσουμε και να τα αξιοποιήσουμε ως ασφαλή πυξίδα για να πορευτούμε στο δύσκολο Παρόν και το αβέβαιο Μέλλον।

Τα ιδανικά που στέριωσαν στις καρδιές των Ελλήνων και του κόσμου ολάκερου από αυτή τη μεγαλειώδη και πρωτόγνωρη για τα ιστορικά δεδομένα θυσία, τούτα τα ιδανικά που επιτρέψαμε στο διάβα του χρόνου να χάσουν το χρώμα τους και ν' απωλέσουν μέρος της δύναμης τους στο βωμό του καιροσκοπισμού και της υλικής ευδαιμονίας,
αυτά καλούμαστε στην παρούσα συγκυρία να επαναφέρουμε στη ζωή μας, αποκαθιστώντας τα στην θέση που τους αξίζει, την υψηλότερη.

Η Ελευθερία, η Ανεξαρτησία, η Ειρήνη η Δικαιοσύνη, βρήκαν την έκφρασή τους σε τούτο το Μοναστήρι που μέσα από τους καπνούς και το θρήνο, έγινε σύμβολο πανανθρώπινο αυτοθυσίας και αυταπάρνησης, έγινε φωτοδότης και ορόσημο της εθνικής μας ιστορίας.
Είμαστε λοιπόν εδώ, στη φετινή εκδήλωση τιμής για το Ολοκαύτωμα στο Ηρωικό Μοναστήρι Αρκάδι το οποίο δεν ανατροφοδοτεί απλώς την εθνική μας μνήμη αλλά μας διαμηνύει την ανάγκη διασφάλισης των υψηλών ιδανικών και των αδιαπραγμάτευτων αξιών που αποτελούν βασική συνιστώσα της εθνική μας υπόστασης।

Είμαστε εδώ για να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή, σε ήρωες που η Ιστορία κατέγραψε με ανεξίτηλο μελάνι κι ας προσπαθούν κάποιοι να την ξαναγράψουν με άλλους πρωταγωνιστές. Δεν είναι όμως, Κυρίες και Κύριοι, καιρός ν αμφισβητούμε παραμέτρους της Ιστορίας μας, που αποτελούν σταθερές αξίες στη ζωή μας. Δεν πρέπει να μας διχάζουν γνώμες και εικασίες ανεπιβεβαίωτες και αναπόδεικτες.

Οι μέρες που ζούμε είναι εξαιρετικά δύσκολες. Η χώρα μας ταλανίζεται στη δίνη γεγονότων και εξελίξεων, απρόβλεπτων συχνά, που στερούν την ελπίδα και την αισιοδοξία κυρίως από τα παιδιά μας που μέσα σε καθεστώς γενικευμένης ανασφάλειας καλούνται να ονειρευτούν και να αγωνιστούν με περίσσιο θάρρος για να μετουσιώσουν τα όνειρά τους σε έργο.
Ποια άλλη εποχή, λοιπόν, περισσότερο από αυτή που ζούμε όλοι μας, επιτάσσει την αναβάπτιση μας σε αυτά τα ιδανικά που μας κληροδότησαν αυτούσια και με τόση γενναιοδωρία οι αγωνιστές του Αρκαδίου;

Βέβαια αν αποπειραθούμε να ενδώσουμε σε μια γρήγορη ιστορική αναδρομή εύκολα θα διαπιστώσουμε πως η χώρα μας δοκιμάστηκε πολλές φορές στο παρελθόν με πολέμους και κατακτήσεις που διήρκησαν αιώνες। Ας μην ξεχνάμε πως οι Κρητικοί έζησαν κάτω από τον οθωμανικό ζυγό 270 χρόνια. Δεν ήταν όμως η διάρκεια μιας κατοχής που πυροδοτούσε την αντίδραση και τις πολλαπλές αντιστάσεις τους.

Ήταν η λεύτερη ψυχή τους, η αγάπη τους για τη ζωή, η αξιοπρέπεια τους, η φιλοπατρία τους, η πίστη τους στα υψηλά ιδανικά που τους δίδαξε η μακραίωνη ιστορία της, τα ίδια τα γονίδια τους που κληρονόμησαν από τους ασυμβίβαστους και αδούλωτους προγόνους τους που δεν τους επέτρεπαν την υποταγή। Για τον ελεύθερο άνθρωπο δεν υπάρχει άλλος τρόπος ζωής από την ελευθερία. Ακόμη κι αν αυτός περνά μέσα από το θάνατο.

Με αυτή την αταλάντευτη αρχή οι Κρητικοί επαναστάτησαν μέσα στο 19ο αιώνα, 8 φορές! Η Κρητική Επανάσταση που κορυφώθηκε σε τούτο τον ιερό τόπο ήταν το θεμέλιο μιας σαρωτικής αλλαγής που κλόνισε τα θεμέλια μιας ανίκητης φαινομενικά Αυτοκρατορίας που απολάμβανε την εύνοια, άλλοτε από φόβο κι άλλοτε λόγω ιδιοτελών συμφερόντων και διπλωματικών συσχετισμών, ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών που και τότε καθόριζαν τις τύχες των λαών। Ακόμη κι αν η Επανάσταση καταπνίγηκε 3 χρόνια αργότερα οι επιπτώσεις της ήταν τόσο ορατές ώστε επιβεβαίωσαν την απαράβατη αρχή ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος.

Ένας αγώνας που συγκίνησε όλο το χριστιανικό κόσμο, που δημιούργησε ένα κύμα φιλελληνισμού με πρωτεργάτες πνευματικές προσωπικότητες αδιαμφισβήτητου κύρους όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι και ο Σάμιουελ Χάου που ανέλαβαν με τη δύναμη τη πένας τους και του αλτρουϊσμού τους να αφυπνίσουν οκνηρές συνειδήσεις, διαδίδοντας το δράμα που συντελέστηκε στο Μοναστήρι του Αρκαδίου και διεκδικώντας ηθική δικαίωση και οικονομική στήριξη του Αγώνα που συνεχίζονταν।

Ένας άνισος αγώνας με υψηλό τίμημα: 964 πολιορκημένοι απ΄ τους οποίους οι 325 ήταν άνδρες και απ' αυτούς μόνο οι 259 οπλισμένοι και οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα απέναντι σε 5।000 τακτικό και άτακτο στρατό και 26 κανόνια και 2 μπομπάρδες. Εγκλωβισμένοι σ' ένα μοναστήρι, καταρρακωμένοι από τις κακουχίες ενός αδιάκοπου αγώνα, με λίγα όπλα ανάμεσα σε γυναίκες και μωρά παιδιά που θρηνούσαν διαισθανόμενα το τέλος που πλησίαζε κι απέξω από τις ξύλινες πύλες, ένας αλαλάζων στρατός, οπλισμένος και αριθμητικά πολλαπλάσιος, διψασμένος για ανθρώπινες ζωές...

Πόσος πόνος, μπορεί να χωρέσει σε μια στιγμή; Πόση ελπίδα μπορεί να τρυπώσει από τις χαραμάδες για να ζεστάνει τις καρδιές και να ευλογήσει τις πράξεις; Πόση δύναμη μπορεί να αντληθεί απ' την απελπισία;

Και πως εκείνη την ύστατη ώρα που επιλέγουμε αυτό που φοβόμαστε πιο πολύ, το θάνατο, τον αντικρύζουμε με τόση γενναιότητα και τόλμη;
Πως να αποδώσει κανείς σε λέξεις τη συναισθηματική φόρτιση και το απύθμενο βάρος μιας τέτοιας κοινής απόφασης για την υπέρτατη θυσία, που την ευλόγησε ο Ηγούμενος Γαβριήλ και την εκτέλεσε χωρίς δισταγμό ο Κωστής Γιαμπουδάκης; Μια φλόγα, ένας δυνατός κρότος και μετά σιωπή: ο χρόνος σταμάτησε ως ένδειξη τιμής για τις ζωές που ξεψύχησαν।
Οι πολιορκημένοι λοιπόν επέλεξαν το θάνατό τους। Συνειδητά και εθελούσια. Εμψυχωμένοι από τα υψηλότερα ανθρώπινα ιδανικά, μετέτρεψαν τον πόλεμο σε Καθαρτήριο και την Ιστορία σε ανώτερο δραματουργό.

Σε τούτη εδώ τη Μονή, που είχε μετατραπεί σε ορμητήριο των αγωνιστών, ημέρα του εορτασμού των Ταξιαρχών, απλοί άνθρωποι σαν κι εμάς αποχαιρέτησαν τα παιδιά τους που δεν θα προλάβαινα να δούνε τη ζωή ν ανθίζει κι έσμιξαν με τους Αρχαγγέλους। Κι εμείς σήμερα ταπεινοί προσκυνητές του καθαγιασμένου αγώνα τους, καταθέτουμε το σεβασμό μας με την ιδιότητα των απογόνων μιας γενιάς που έκανε τη γενναία υπέρβαση του «Εγώ» για να έχομε Εμείς μια ελεύθερη και αξιοπρεπή επιβίωση.

Όλοι Εμείς, λοιπόν, οι αποδέκτες αυτής της ανυπέρβλητης θυσίας έχουμε ιερό χρέος να την τιμούμε με τη σκέψη μας και να την έχουμε σταθερό οδηγό στις πράξεις μας। Αρκεί να αισθανθούμε ως η επόμενη των ηρώων γενιά, να συνειδητοποιήσουμε το ιστορικό φορτίο που κουβαλάμε και να το αντιληφθούμε όχι ως βάρος αλλά ως πολύτιμη κληρονομιά, ως πυξίδα προσανατολισμού για να μη χάσουμε ποτέ το δρόμο.

Εκεί έγκειται και η διαχρονική αξία του Ολοκαυτώματος του Αρκαδίου: ως παγκόσμιο σύμβολο αναφοράς αποκαλύπτει το πραγματικό περιεχόμενο εννοιών που έχουν χάσει το νόημά τους στη σημερινή ταραγμένη εποχή।

Και ας μην ξεχνάμε ποτέ πως ο τόπος που γεννηθήκαμε και αγαπάμε έχει το άρωμα της ελευθερίας που κατακτήθηκε, έχει τη δύναμη της ζωής που αντιστάθηκε, έχει την ορμή της δικαιοσύνης που ξεχύθηκε και τη λάμψη της αλήθειας που δικαιώθηκε।

Με αυτά τα εφόδια θα βγούμε νικητές όλοι οι Έλληνες και από αυτή τη δοκιμασία. Το ηθικό μας οπλοστάσιο είναι πλούσιο και τα αποθέματα της ψυχής μας πολλά. Ας τα αξιοποιήσουμε.

Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2011

1971- Eπιστολή του Φώτη Β. Τσάκωνα προς τον Επίτιμο Πρόεδρο Εφετών Εμμανουήλ Μ. Βροντάκη

Από τηνΕφημερίδα "ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ" Αρκάδι! Τόπος Ιερός! Είναι έργο ιδιαίτερα δύσκολο η μετάδοση της ιστορίας από γενεά ει... thumbnail 1 summary
Από τηνΕφημερίδα "ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ"

Αρκάδι! Τόπος Ιερός!
Είναι έργο ιδιαίτερα δύσκολο η μετάδοση της ιστορίας από γενεά εις γενεά. Η οικογένειά μου και ο αείμνηστος πατέρας μου με καταγωγή από την Αμνάτο, πρόλαβαν να μου εμφυσίσουν το δέος και το σεβασμό για τον τόπο αυτό. Την ιερά Μονή Αρκαδίου.
Ήταν πάντοτε ιδιαίτερη η ημέρα μετάβασης στο Αρκάδι. Πρόλαβα να ακούσω την φωνήν του Διονύσιου, να γνωρίσω τον Τίτο, τον Γαβριήλ… έμαθα τη συγγένειά μου με τον επί σειρά ετών Ηγούμενο της Μονής Αμβρόσιο Ζαχαράκη (πρώτος εξάδελφος της γιαγιάς μου Ζαφείρας συζ. Βασιλείου Τσάκωνα, το γένος Λαγγουβάρδου).
Έμαθα ότι το Αρκάδι είναι τόπος Ιερός.
Ότι το Αρκάδι είναι σύμβολο.
Ότι στο Αρκάδι θυσιάστηκαν με το θέλημά Τους.
Σήμερα 130 ολόκληρα χρόνια από την εθελοθυσία εκλείπει ο σεβασμός όταν οι συζητήσεις, αλλά και τα άρθρα του τοπικού και Αθηναϊκού τύπου περιστρέφονται γύρω από το πρόσωπο του πυρπολητή.
Και είναι εντυπωσιακό και απορίας άξιον ότι ελάχιστοι παίρνουν το θάρρος για να πουν ότι το Αρκάδι είναι τόπος Ιερός, ότι όλοι ήσαν Ήρωες και ότι το πρόσωπο του πυρπολητή δεν είναι έργο Δημοτικών αρχόντων, αλλά της Ιστορίας που γράφτηκε με το αίμα Εκείνων που θυσιάστηκαν και μεταδόθηκε από τις διηγήσεις εκείνων που σώθηκαν.
Και τι άραγε πιο αληθινό από τη μετάδοση της ιστορίας από γενεά εις γενεάν;
Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται σεβασμός και πίστη για την ημέρα εκείνη της Ελευθερίας.
Ήσαν όλοι Ήρωες και καθήκον κάθε Αρχής, Δημοτικής και μη είναι να εναποθέσει δάφνινο στεφάνι σε Εκείνους όπως –καθήκον όλων μας είναι να τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή, για να σκεφτούμε Εκείνους.
Όχι τα λόγια.
Ας διδάξουμε την Ιστορία. Θυσιάστηκαν χίλια άτομα.
Όχι ένας.
Λίγη σιωπή!
Και ο λόγος που παραθέτω επιστολή του πατέρα μου Φώτη Β. Τσάκωνα προς τον Επίτιμο Πρόεδρο Εφετών Εμμανουήλ Μ. Βροντάκη το έτος 1971 σχετικά με το θέμα του πυρπολητή, είναι για να μεταφέρω μια ακόμη εικόνα μιας εποχής η οποία στις μέρες μας ολοένα και χάνεται.
Μιας εποχής διηγήσεων και διδασκαλίας της Ιστορίας.
Η επιστολή έχει ως εξής:

Εν Αθήναις τη 8 Ιουνίου 1971
Αγαπητέ κύριε Βροντάκη
Εν συνεχεία προφορικής συζητήσεώς μας σχετικώς με το πρόσωπον του πυρπολητού της πυριτιδαποθήκης της Ιεράς Μονής Αρκαδίου κατά την επανάστασιν του 1866 επιβεβαιώ και δια της παρούσης μου τα όσα προφορικώς σας είπον.
Ως γνωστόν ο αείμνηστος Πατήρ μου είχε κτηματικήν περιουσίαν και εγκατασταθή είς Αμνάτον όπου και επέρασα τα πρώτα παιδικά μου χρόνια, εις εποχήν κατά την οποίαν ευρίσκοντο ακόμη εν ζωή πρόσωπα αιχμαλωτισθέντα εις Αρκάδι και καταγόμενα Εξ Αμνάτου και μάλιστα κατοικούντα εις την δυτικήν πλευράν του χωρίου πέριξ της οικίας του Πατρός μου, όπως αι οικογένειαι των Κανακάκηδων και των Πιατούληδων, από το στόμα των οποίων ήκουσα και διατηρώ ζωηροτάτας τας αφηγήσεις της φοβεράς περιπέτειάς των ότε ήμην εις ηλικίαν 8-10 ετών.
Άριστα είχα εντυπωθή και ενθυμούμαι την αφήγησιν του Κανάκη Κανακάκη και του αδερφού του Ανδρέα Κανακάκη ή Κανακανδρέα, του Κωστή και της Χρυσής Πιατούλη, οίτινες μετά των γονέων των είχον καταφύγει εις την μονήν και ευρέθησαν κατά την ανατίναξιν της πυριτιδαποθήκης εις κελλίον της νοτίας πλευράς, της λεγομένης «Μεσοκούμια», και ως αφηγούντο άτομον φέρον φανάρι τους επεσκέφθη και είπε: «Κατ’ εντολήν του Ηγουμένου Γαβριήλ ο Αδελιανός Κωστής Γιαμπουδάκης θα θέση φωτιά εις το «λαγούμι» (μπαρουταποθήκη) και όσοι θέλουνε να μην πέσουνε εις τα χέρια των Τούρκων να έρθουνε να μπούνε στο λαγούμι».
Όπως δε εν συνεχεία αφηγούντο πριν ο «Αδελιανός» (έτσι ωνόμαζον τον Κωστή Γιαμπουδάκη) θέσει φωτιά εφώναξε «όσοι θέλουνε να βγούνε έξω, όπως μου είπεν ο Γούμενος να σας πω, γιατί δεν θέλει να έχη το κρίμα σας στο λαιμό του».
Αυτά και όλα εν γένει τα γεγονότα της μάχης του Αρκαδίου και της ολοκαυτώσεως αυτού διηγούντο και εντυπωσιαζόμουνα ακούοντάς τα τα χειμωνιάτικα βράδυα γύρω στο μαγγάλι ή τις σεληνοφώτιστες καλοκαιρινές βραδυές στις «αποσπερίδες» που συνήθιζαν να κάνουν στη γειτονιά έξω από τα σπίτια τους και γύρω στην οικίαν του Πατρός μου, αφηγήσεις που έμειναν ολοζώντανες στη μνήμη μου, εναργέστατα δε έχω συγκρατήσει ότι πάντες οι ανωτέρω επωνύμως αναφερόμενοι Αμνατσανοί ωνόμαζον τον θέσαντα τη φωτιά στο μπαρούτι «Αδελιανό» εννοούντες τον Κωστή Γιαμπουδάκη, ως καταγόμενον εκ του Χωρίου Άδελε.
Της παρούσης μου δύνασθε να κάμετε χρήσιν και δια το αναμφισβήτητον της υπογραφής μου υπογράφω ενώπιον της Αστυνομικής Αρχής.

Μετά πλείστης αγάπης
Και υπολήψεως
Φώτης Τσάκωνας
Συνταξιούχος Τμηματάρχης Α।Τ.Ε.

Ευχαριστώ ιδιαίτερα για την φιλοξενία
Μάνος Φ. Τσάκωνας Αρχιτέκτων

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

Απόσπασμα από το βιβλίο επιστολές στην Τανσού της Αικατερίνης Μαυρίδου – Λιβάνη.

ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ Σφαγή μεγάλη αρχινά, περίσσιο φωνοκλήσι. Ετούτ’ η ώρα θ’ακουστεί σ’ανατολή και δύση. Και μέσα στον αναβρα... thumbnail 1 summary
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ
Σφαγή μεγάλη αρχινά,
περίσσιο φωνοκλήσι.
Ετούτ’ η ώρα θ’ακουστεί
σ’ανατολή και δύση.
Και μέσα στον αναβρασμό,
που ο χάρος εβρουχάτο,
βροντή, σεισμός εγίνηκε
κι ο κόσμος άνω κάτω.
Φωτιά, καπνός και κτήρια,
κορμιά κομματιασμένα,
άντρες και γυναικόπαιδα
στ’ανέφαλ’ανεβαίνα.
Τρόχαλος έγινε η μονή
κι εσείστ’ ο Ψηλορείτης
κι αντιλαλούνε τα βουνά
κι απ’ άκρ’ ως ακρ’ η Κρήτη.

Μια σελίδα της ιστορίας γεμάτη αίμα, ηρωϊσμούς και πνευματική προσφορά!
Είκοσι χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, είναι κτισμένο στην μέση ενός άγριου κι ανώμαλου οροπεδίου, στην δυτική πλευρά του Ψηλορείτη, το μοναστήρι τ’ Αρκαδιού. Δεν είναι βέβαιο πότε κτίσθηκε! Άλλοι λένε πως το έκτισε ο βασιλιάς Αρκάδας κι άλλοι ότι κτίσθηκε τον 12ο αιώνα.

Το μοναστήρι την εποχή εκείνη περιστοιχιζόταν από ένα τείχος αρκετά ισχυρί με δύο πύλες! Την Ηρακλειώτικη, γιατί από εκεί πήγαιναν στο Ηράκλειο και την Χανιώτικη, που πήγαιναν προς τα Χανιά! Λεγόταν επί Τουρκοκρατίας Τσανλή Μοναστήρι (κωδωνοφόρο), γιατί ένας ιεροδιάκονος είχε καταφέρει τον Κιοπρουλού Βεζύρη, όχι μόνον να μη πειράξουν το μοναστήρι, αλλά να κτυπούν κι οι καμπάνες του ανενόχλητα, πράγμα που απαγορευόταν τότε.

Εκεί σ’ αυτό το μοναστήρι είχαν την βάση τους οι επαναστάτες, οι οποίοι διήυθυναν τις διάφορες επαρχίες, που είχαν επαναστατήσει ενάντια στον Τούρκο. Εκεί κατέληξε με οπλαρχηγούς κι εθελοντές ο επι κεφαλής του Ελληνικού εκστρατευτικού σώματος Πάνος Κορωναίος. Γι’ αυτό ο Ισμαήλ πασάς έστειλε μήνυμα στον ηγούμενο Γαβριήλ, να διώξει όλο τους γκιαούρηδες, αλλιώς θα τίναζε το μοναστήρι στον αέρα! Ο Κορωναίος θέλησε να φύγει μα ο ηγούμενος Γαβριήλ, σαν γνήσιος Έλληνας και Κρητικός, αγρίεψε και του είπε : “Κιοτήδες είμαστε μωρέ;”

Στο μοναστήρι υπήρχαν τότε 241 πολεμιστές, 45 καλόγεροι και 657 γυναικόπαιδα! Μη παίρνοντας απάντηση ο Ισμαήλ πασάς έστειλε 12.000 στρατό (άλλοι λένε 22.000), να πολιορκήσει την μονή. Ο ηγούμενος Γαβριήλ πριν αρχίσει η μάχη έστειλε τρεις άνδρες από το μοναστήρι να πάνε στις επαρχίες για να ζητήσουν ενισχύσεις και να τους ενημερώσουν για την απόφασή τους να πεθάνουν στην μάχη! Στο μοναστήρι 938 ψυχές περίμεναν αποφασιμένες να θυσιασθούν για να γίνει η θυσία τους η σπίθα του ξεσηκωμού για την μεγαλόνησο! Έξω από τον περίβολο, ο στάβλος του μοναστηριού, γέμισε μανιασμένους Τούρκους, που με υψωμένο γιαταγάνι ετοιμαζόταν να τιμωρήσουν τους εχθρούς του Αλλάχ, ενώ απ’ όλες τις μεριές σφυροκοπιόταν η μονή. Οι εγκλωβισμένοι επαναστάτες έπεφταν ο ένας μετά τον άλλον κι ο Γαβριήλ κατάλαβε πως πλησίαζε η ώρα της μεγάλης θυσίας!

Στους δύο υπονόμους του μοναστηριού είχε αποθηκεύσει μπαρούτι! Έδωσε εντολή και υποχώρησαν όλοι στα τελευταία κελιά, προσπαθώντας να παρασύρουν όσο το δυνατόν περισσότερους Τούρκους μπορούσαν! Εκείνος πήρε τον δαυλό και κατέβηκε στον πρώτο υπόνομο. Το μπαρούτι είχε βραχεί και δεν έπαιρνε φωτιά! Τον αντιλήφθηκαν οι Τούρκοι κι όρμησαν κατά πάνω του. Με την διμούτσουνη κουμπούρα του, που την χειριζόταν καλύτερα από το λιβανιστήρι, άρχισε να πυροβολεί, για να μην πιαστεί αιχμάλωτος. Παρ’ όλα αυτά οι Τούρκοι τον πρόσβαλαν πεθαμένο και του έκοψαν το κεφάλι.

Ο πολεμιστής Γιαμπουδάκης, σαν είδε να πλησιάζουν οι Τούρκοι και στην δική του μεριά, πήρε κι αυτός την δική του απόφαση! Σκλάβοι μωρέ κι ατιμασμένοι ή θάνατος; Θάνατος!!! Φώναξαν όλοι με φωνή ΦΩΤΙΑ!!!! Ο Γιαμπουδάκης με τα γυναικόπαιδα γύρω του κι εκατοντάδες Τούρκους πάνω από τα κεφάλια τους, πυροβόλησε τις βαρέλες με το μπαρούτι! Η ανατολική πλευρά του μοναστηριού τινάχθηκε στον αέρα!

Χιλιάδες μίλια μακριά άκουσαν και κατάλαβαν! Από τα ερείπια σώθηκαν 120 άτομα, που έμοιαζαν με φιγούρες της κολάσεως! Ήταν γυναίκες, παιδιά, καλόγεροι κι επτά στρατιώτες του Κορωναίου. Κάποιος Δημακόπουλος ανέλαβε την ευθύνη σαν φρούραρχος που είχε ορισθεί. Αυτόν και τους συντρόφους του τους εκτέλεσαν αμέσως στο χωριό Μέση. Τους άλλους τους παρέδωσαν στους Τουρκοκρητικούς να τους μεταφέρουν στο Ρέθυμνο, αλλά καθ’ οδόν τους κατέσφαξαν κι αυτούς!
Κάθε Νοέμβριο το Αρκάδι γιορτάζει την θλιβερή ηρωϊκή του επέτειο, υπενθυμίζοντας στους Κρητικούς τις υποχρεώσεις, που η βαριά κληρονομιά του Αρκαδιού τους έχει αφήσει!!!!!

Απόσπασμα από το βιβλίο επιστολές στην Τανσού της Αικατερίνης Μαυρίδου – Λιβάνη.

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

1970- Ομιλία Νικ. Β. Τωμαδάκη στην Τρίπολη

Νικ Β. Τωμαδάκη, «Ο Φρούραρχος Αρκαδίου Ιωάννης Δημακόπουλος». Λόγος κατά τα αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλακός στο Δημαρχείο Τριπόλεως ... thumbnail 1 summary
Νικ Β. Τωμαδάκη, «Ο Φρούραρχος Αρκαδίου Ιωάννης Δημακόπουλος». Λόγος κατά τα αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλακός στο Δημαρχείο Τριπόλεως εις μνήμην Ιω. Δημακόπουλου, 15/11/1970. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών Πελοποννησιακά, τομ. 8, 1971.
Ιστορία της μονής
Κρήτες επαναστάτες είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται στο Αρκάδι από τις 3 Μαρτίου του 1866 για να φθάσουν το Νοέμβριο να αριθμούν τους 259 πολεμιστές και 705 γυναικόπαιδα। Στις 24 Σεπτεμβρίου είχε αφιχθεί ο συνταγματάρχης του Ε।Σ. Π. Κορωναίος με λίγους εθελοντές και ανακηρύχθηκε αρχηγός. Ο Κορωναίος έκρινε ότι η τοποθεσία δεν ήταν κατάλληλη για άμυνα, όμως ο Ηγούμενος της Μονής Γαβριήλ δεν ήθελε να την εγκαταλείψει. Έτσι προχώρησε σε αμυντικές προπαρασκευές, εγκατέστησε ως φρούραρχο τον ανθυπολοχαγό Ι. Δημακόπουλο και μετέβη στις επαρχίες προς στρατολόγηση πολεμιστών.

Ο τουρκικός στρατός, αποτελούμενος από 6.000 πεζούς, 200 ιππείς, 1.200 Αλβανούς και υποστηριζόμενος από τριάντα κανόνια, υπό τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά εξεστράτευσε εναντίον της Μονής. Παράλληλα ζήτησε από τον ηγούμενο Γαβριήλ να παραδοθεί. Η απάντηση ήταν αρνητική.

Η επίθεση ξεκίνησε στις 8 Νοεμβρίου. Στις μάχες διακρίθηκαν οι: Δημακόπουλος, Σπύρος Ολύμπιος, Κούβος, Δενιανάκης, Γαληνάκης. Τη δεύτερη όμως ημέρα η εξωτερική γραμμή άμυνας διασπάται, σκοτώνεται ο Ηγούμενος Γαβριήλ και οι Τούρκοι εισέρχονται στον περίβολο της Μονής. Εξαντλημένοι και με βέβαιη την αιχμαλωσία και όλα τα συνακόλουθα, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης από το χωριό Άδελε του Ρεθύμνου κλείνεται μαζί με άλλους πολεμιστές και γυναικόπαιδα στην πυριτιδαποθήκη. Η πυροδότηση των βαρελιών με το μπαρούτι προκάλεσε την καταστροφή της Μονής και το θάνατο πολλών Ελλήνων αλλά και Τούρκων εισβολέων. Ο κρότος λέγεται ότι ακούστηκε μέχρι το Ηράκλειο. Μετά την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης ο Ι. Δημακόπουλος συνέχισε να μάχεται κατά των Τουρκαλβανών στον περίβολο της Μονής. Ο ίδιος την 9η Νοεμβρίου αποφάσισε να παραδοθεί στον τακτικό τουρκικό στρατό όταν έλαβε εγγυήσεις για την ζωή των τελευταίων υπερασπιστών που μάχονταν μέσα από τα ερείπια. Ωστόσο, την επομένη εκτελέστηκε με αποκεφαλισμό τόσο αυτός όσο και οι περισσότεροι αιχμάλωτοι.

Μετά την καταστροφή του, το 1866, ανοικοδομήθηκε πλήρως και αναστηλώθηκε στην πρότερή του μορφή. Μόνο ένα μισοκαμένο τέμπλο στα αριστερά της Αγίας Τράπεζας και μια μπάλα κανονιού σφηνωμένη στο αιωνόβιο κυπαρίσσι στα δεξιά στης εκκλησίας μαρτυρούν το αίμα που χύθηκε πριν 140 χρόνια.
Η Ουνέσκο έχει χαρακτηρίσει το Αρκάδι Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας।
Από την Wikipedia

Σημείωση :
Ειναι άξιον σημειώσεως πως ο Νικ. Β. Τωμαδάκης με μεταγενέστερη μελέτη του στο Β' Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο του 1966 αναθεωρεί την προηγούμενη, εσφαλμένη, άποψη του, ως προς το πρόσωπο του πυρπολητή.