Ο Πυρπολητής Κωστής Γιαμπουδάκης

«Θάνατο» κράζουν όλοι αιώνια Κρήτη! κι ο Γαβριήλ στο Γιαμπουδάκη γνέφει κι έπειτα τη ματιά στα ουράνια στρέφει: «Ευχαριστώ, Θεέ Δικαιοκρίτη…» Στα ρείπια που φωτά το πρώτο αστέρι Κρήτη και δόξα δίδουνε το χέρι.
Γιώργης Καλομενόπουλος

Πέμπτη 18 Αυγούστου 2016

Wikipedia-Ιστορία της μονής Αρκαδίου

Ιστορία της μονής Αρκαδίου Ο τουρκικός ζυγός στο νησί της Κρήτης μετρούσε ήδη διακόσια πενήντα χρόνια όταν-μετά από συνεχιζόμενους... thumbnail 1 summary


Ιστορία της μονής Αρκαδίου

Ο τουρκικός ζυγός στο νησί της Κρήτης μετρούσε ήδη διακόσια πενήντα χρόνια όταν-μετά από συνεχιζόμενους ξεσηκωμούς-Κρήτες επαναστάτες άρχισαν να συγκεντρώνονται στο Αρκάδι από τις 3 Μαρτίου του 1866 για να φθάσουν το Μάιο να αριθμούν τους 1500 πολεμιστές από όλη την Κρήτη που συγκεντρώθηκαν για να εξελέξουν πληρεξουσίους για τις διάφορες επαρχίες της Κρήτης. Η μονή Αρκαδίου από την πρώτη στιγμή της Επανάστασης υπήρξε το επίκεντρο των αγώνων λόγω της σπουδαίας στρατηγικής της σημασίας. Οι Τούρκοι ζήτησαν από τον ηγούμενο Γαβριήλ Μαρινάκη να διώξει την Επαναστατική Επιτροπή από το μοναστήρι με την απειλή ότι θα το καταστρέψουν αλλά ο ηγούμενος αρνήθηκε. Στις 24 Σεπτεμβρίου αφίχθηκε ο συνταγματάρχης του Ε.Σ. Π. Κορωναίος με λίγους εθελοντές και ανακηρύχθηκε αρχηγός.
Ο Κορωναίος έκρινε ότι η τοποθεσία δεν ήταν κατάλληλη για άμυνα, όμως ο Ηγούμενος της Μονής Γαβριήλ δεν ήθελε να την εγκαταλείψει. Έτσι προχώρησε σε αμυντικές προπαρασκευές, εγκατέστησε ως φρούραρχο τον ανθυπολοχαγό Ι. Δημακόπουλο και μετέβη στις επαρχίες προς στρατολόγηση πολεμιστών.
Ο τουρκικός στρατός, αποτελούμενος από 15.000 τακτικό στρατό και υποστηριζόμενος από τριάντα κανόνια, υπό τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά, εξεστράτευσε εναντίον της Μονής. Παράλληλα ζήτησε από τον ηγούμενο Γαβριήλ να παραδοθεί. Η απάντηση ήταν αρνητική. Στο μοναστήρι υπήρχαν 964 ψυχές, 325 άνδρες και οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα
Η επίθεση ξεκίνησε στις 8 Νοεμβρίου. Στις μάχες διακρίθηκαν οι: Δημακόπουλος, Αδάμ Παπαδάκης, Σπύρος Ολύμπιος, Κούβος, Δενιανάκης, Γαληνάκης. Τη δεύτερη όμως ημέρα η εξωτερική γραμμή άμυνας διασπάται, σκοτώνεται ο Ηγούμενος Γαβριήλ και οι Τούρκοι εισέρχονται στον περίβολο της Μονής. Εξαντλημένοι και με βέβαιη την αιχμαλωσία και όλα τα συνακόλουθα, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης από το χωριό Άδελε του Ρεθύμνου κλείνεται μαζί με άλλους πολεμιστές και γυναικόπαιδα στην πυριτιδαποθήκη. Η πυροδότηση των βαρελιών με το μπαρούτι προκάλεσε την καταστροφή της Μονής και το θάνατο πολλών Ελλήνων αλλά και πολλών Τούρκων εισβολέων. Ο κρότος λέγεται ότι ακούστηκε μέχρι το Ηράκλειο. Μετά την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης ο Ι. Δημακόπουλος συνέχισε να μάχεται κατά των Τουρκαλβανών στον περίβολο της Μονής. Ο ίδιος την 9η Νοεμβρίου αποφάσισε να παραδοθεί στον τακτικό τουρκικό στρατό όταν έλαβε εγγυήσεις για την ζωή των τελευταίων υπερασπιστών που μάχονταν μέσα από τα ερείπια. Ωστόσο, την επομένη εκτελέστηκε με αποκεφαλισμό τόσο αυτός όσο και οι περισσότεροι αιχμάλωτοι.
Από όλες τις θυσίες που πρόσφερε η Κρήτη μεσουρανεί το Αρκάδι. Η μονή Αρκαδίου ύψωσε το αίτημα της κρητικής ελευθερίας και ξεσήκωσε τα φιλελληνικά αισθήματα της Ευρώπης, αλλάζοντας τη νοοτροπία και την τακτική των ευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στο Κρητικό ζήτημα.
Μετά την καταστροφή του, το 1866, ανοικοδομήθηκε πλήρως και αναστηλώθηκε στην πρότερή του μορφή. Μόνο ένα μισοκαμένο τέμπλο στα αριστερά της Αγίας Τράπεζας και μια μπάλα κανονιού σφηνωμένη στο αιωνόβιο κυπαρίσσι στα δεξιά στης εκκλησίας μαρτυρούν το αίμα που χύθηκε πριν 140 χρόνια.

Η UNESCO έχει χαρακτηρίσει το Αρκάδι Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας.

Ο Παύλος Βλαστός για το Αρκάδι

Παύλος Βλαστός. Ο πατέρας της Κρητικής λαογραφίας Δουλεύοντας με μεθοδικό και επιστημονικό τρόπο, μας άφησε 93 τόμους χειρόγραφου... thumbnail 1 summary



Δουλεύοντας με μεθοδικό και επιστημονικό τρόπο, μας άφησε 93 τόμους χειρόγραφους, με πολυτιμότατο λαογραφικό υλικό, το οποίο συγκέντρωσε από τη μια άκρη της Κρήτης μέχρι την άλλη.
Παύλος Βλαστός (Βιζάρι 1836-1926).

Ο Παύλος Βλαστός για το Αρκάδι :
……..
Αυτόπται μάρτυρες με διαβεβαίωσαν , ότι δύο εκ των πολιορκηθέντων ανδρών προέλεγον τον σκοπόν των του να θέσωσι  πύρ εις την πυριτιδαποθήκην , όταν ίδωσι τον εχθρόν εισερχόμενον εν τω περιβόλω της μονής , ο Ηγούμενος  Γαβριήλ και ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης  εκ του χωρίου Αδελε της επαρχίας Ρεθύμνης. Ο Κ. Γιαμπουδάκης  ιδών την δυτικήν πύλην , την μεγάλη της εισόδου, κατακρημνηζομένην υπο των σφαιρών ανεφώνησε προς τους πολιορκομένους Χριστιανούς και τας γυναίκας : « Όσοι θέλουν να αποφύγουν την τουρκικήν θηριωδίαν , ας έλθουν εις την πυριτιδαποθήκην να θυσιαστούν μαζί μου» . Αλαλαγμός και απελπισία κατέλαβε τους πάντας, εν  ώ οι Τούρκοι εισώρμων εκ της καταπεσούσης πύλης εις τον περίβολον φονευόμενοι υπό των εντός των κελλίων Χριστιανών. Τινές εχωρίστθησαν από τον Γιαμπουδάκην τρέχοντες προς τα προς νότον της Μονής κελλία, άλλοι δε  έτρεχον προς την πυριτιδαποθήκην προς την ανατολικήν πλευρά της Μονής , ότε ο Γιαμπουδάκης έδωκε το πύρ και ανετινάχθησαν  πάντες  οι εντός και εις τα πλησίον κελλία εις τον αέρα και μετά των έξω απείρων στρατιωτών , οίτινες επολιόρκουν την ανατολικήν ταύτην της Μονής πλευράν, ήτις πεσούσα προς τα έξω κατεπλάκωσεν αυτούς, πλείστοι δ’ άλλοι εφονεύθησαν εκ των εκσφενδονισθέντων λίθων , ξύλων κλπ τηε πυριτιδαποθήκης»

Π.Βλαστου τ.Α’ σελίδα 315

1885-Ομιλία του Εμμανουήλ Γενεράλι

Εμμανουήλ Γενεράλις Λόγος εκφωνηθείς εις Ρέθυμνον την 8/11/1885 εις την 19ην επέτειον της ολοκαυτώσεως.  απόσπασμα από :"... thumbnail 1 summary
Εμμανουήλ Γενεράλις




Λόγος εκφωνηθείς εις Ρέθυμνον την 8/11/1885 εις την 19ην επέτειον της ολοκαυτώσεως.
 απόσπασμα από :"ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" τόμος 12

…………………..  Και ιδού προσέρχεται ο Αδελιανός Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης κρατων πιστόλαν και ατρόμητος ερωτά τα γυναικόπαιδα , αν η δουλεία και η ατίμωσις είναι προτιμότερη του θανάτου. Περιμένει δε να ακούση το εμπρός και να εκτελέση την υπό του θείου εμπνευσθείσαν αυτώ ιδέαν , αποδεκτήν δε γενομένην υπό του Γαβριήλκαι  του Φρουράρχου. Στιγμή αγία ! Στιγμή ιερά και μεγάλη! Στιγμή φρικτή. Η μήτηρ κάθηται  παρά την πυρίτιδα σφίγγουσα το τέκνο της εν τη αγκάλη και προσδοκώσα την ανάπαυσιν εν τω θανάτω.
………………………
Επαναλαμβάνει την ερώτησιν τότε ο Γιαμπουδάκις , και εις την απόκρισιν φωτιά! Εκπυρσοκροτεί το πυροβόλον του. Ω  της φοβεράς και αιματηράς λύσεως! Νέφος πυκνόν καλύπτει το παν και μεταβάλλει την ανατιναχθείσαν αποθήκην εις μαύρην κόλασιν.
…………………………………………

Εμμανουήλ Γ. Γενεράλις :  Γεννήθηκε στο Γερακάρι Αμαρίου Το 1860.

Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε στο Ρέθυμνο στη συνέχεια γράφτηκε στη φιλοσοφική σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου σαν υπότροφος.
Σε ηλικία είκοσι έξι χρόνων ανακηρύχθηκε διδάκτορας. Υπηρέτησε ως καθηγητής και στη συνέχεια ως γυμνασιάρχης στο γυμνάσιο Ρεθύμνης. Επίσης υπηρέτησε ως Γενικός Επιθεωρητής Παιδείας στην Κρήτη.
Το 1886 βρίσκεται πρόσφυγας στην Αθήνα και προσφέρει τις υπηρεσίες του γραμματέα στην Κεντρική των Κρητών Επιτροπή και το 1889 και 1894 παίρνει τη θέση του βουλευτή στην Κρητική Βουλή.
Το 1921 βρίσκεται στα Χανιά ως γυμνασιάρχης. Δημοσίευε στις εφημερίδες και στα εκπαιδευτικά περιοδικά ιστορικά άρθρα, αλλά και άρθρα για την παιδεία αρκετά από τα οποία εκδόθηκαν το 1927 σε τεύχος με τίτλο Παλμοί της Κρήτης.
Επίσης έγραψε γραμματική, η οποία εκδόθηκε για χρήση των ελληνικών και των δημοτικών σχολείων. Συνέγραψε ακόμα τα Ειδύλια του Θεοκρίτου με σχόλια, Ομηρική γραμματική και Επιτομή των βιογραφικών του Πλούταρχου σε δύο τεύχη.
Πήρε μέρος στη σύνταξη της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας. Διαίρεσε την εκπαίδευση σε εξατάξιο δημοτικό και εξατάξιο γυμνάσιο, σύστημα το οποίο εφαρμόστηκε αργότερα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ο Εμμανουήλ Γενεράλις ήταν λαμπρός δάσκαλος, δεινός ομιλητής, σπουδαίος αναμορφωτής της παιδείας στην Κρήτη. ο Εμμανουήλ Γενεράλις.Πέθανε το 1943.